حسابداری بخش مهم هر کسب و کار و مجموعه تجاری محسوب میشود. درواقع بدون حسابداری شفاف و اصولی، تمام کسب وکارها با شکست مواجه خواهند شد. با توجه به اهمیت این موضوع یکسری اصول و قوانین تحت عنوان استانداردهای حسابداری ایجاد شده است که مسیر را برای حسابداران و همچنین کاربران مشخص میکند. امروزه برای انجام حسابداری هر مجموعهای مانند حسابداری رستوران، ناگزیر به پیروی از این دستورالعملها هستید. بنابراین بهتر است به طور کامل با جنبههای مختلف استاندارد حسابداری آشنا شوید.
استاندارد حسابداری چیست؟
برای آشنایی با استانداردهای حسابداری، ابتدا باید با معنی آن آشنا باشید. درواقع به قوانین، مقررات و دستورالعملهای حسابداری، استاندارد حسابداری گفته میشود. این به این معنی است که یک حسابدار باید به خوبی بر مجموعهای از اصول و رویههای حسابداری تسلط داشته باشد تا بتواند به خوبی کار خود را انجام دهد.
اهمیت این استانداردها زمانی مشخص میشود که برای بررسی کلیه جنبههای مالی واحدهای اقتصادی و تجاری مانند انجام حسابداری رستوران و حل مشکلات مربوط به آن، بدون شناخت کامل این استانداردها، نمیتوانید کاری از پیش ببرید. در صورتی که حسابدار هستید و یا قصد دارید به این عرصه قدم بگذارید، باید این استانداردها را بدانید و در روند کار خود از آنها استفاده کنید. به این شکل میتوانید به یک حسابدار حرفهای تبدیل شوید.
هدف استانداردهای حسابداری
هر استاندارد و اصولی برای تحقق یکسری اهداف، تدوین میشوند. استانداردهای مشخص شده برای حسابداری نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین در ضرورت آشنایی با این استانداردها به عنوان یک حسابدار، بهتر است این اهداف را نیز در نظر داشته باشید:
- کمک به یکسان سازی صورتهای مالی، یکی از مهمترین و اصلیترین اهداف استاندار حسابداری است. همچنین این کار باید به شکلی اصولی و با بازده بالا انجام شود.
- افشای درست و اصولی اطلاعات مهم حسابداری، یکی دیگر از اهداف مهم در تدوین استانداردهای مربوط به حسابداری محسوب میشود.
- کمک به تشخیص روشهای درست ارزشگذاری داراییها و تعیین میزان درآمد واحدهای مختلف تجاری، چیزی است که در تعیین استانداردهای حسابداری به آن توجه شده است.
مزایای استاندارد حسابداری
شاید در نگاه اول استفاده از استاندارد حسابداری در روال کار شما برای بررسی حسابهای مالی مجموعههای مختلف(مانند حسابداری رستوران)، کمی سخت به نظر برسد. اما اگر مزایای آن را بدانید، متوجه خواهید شد که این استانداردها به دنیای حسابداری کمک زیادی میکند. حالا نوبت آن رسیده است که به برخی از مزیتهای استانداردهای حسابداری اشاره کنیم:
- تمام کاربران از شرکتها و افراد حرفهای این انتظار را دارند که از استاندارد حسابداری در بررسی صورتهای مالی مجموعه خود، استفاده شود. این کار به کاربران کمک میکند تا تفسیر نتایج ارائه شده توسط شما را نیز بر اساس همین استانداردها، بررسی کنند. بنابراین یک دانش و اصول مشترک بین کاربران و حسابداران در جریان است.
- با تکیه بر استاندارد حسابداری میتوان عملکرد شرکتها را بررسی کرد. به این شکل میتوان مشخص کرد که یک کسب و کار یا صنعت، برای سرمایهگذاری مناسب است یا خیر.
- استاندارد حسابداری به شما به عنوان یک حسابدار کمک میکند تا بتوانید در ارائه پیشنهادات برای تغییر مسیر صنعت یا کسب و کار موردنظر به سمت پیشرفت و توسعه، موفق باشید.
- از استاندارد حسابداری در تمام دنیا تبعیت میشود. بنابراین مسیر و راه رسیدن به نتایج مطلوب واضح و امتحان شده است. بنابراین اگر یک واحد تجاری در بررسی صورتهای مالی خود از این استانداردها پیروی نکند، ممکن است با مشکلات و دغدغههای زیادی مواجه شود.
- کمک به افزایش شفافیت گزارشهای مالی، امکان شناسایی و پیش بینی اقدامات اقتصادی مطلوب و موثر، از مزیتهای مهم استاندار حسابداری محسوب میشود.
انواع استانداردهای حسابداری در ایران
در حال حاضر، ۴۳ استاندارد حسابداری در ایران تدوین شده که ۴۲ استاندارد آن مصوب و لازم الاجرا است. این استانداردها عبارت است از:
استاندارد حسابداری شماره ۱: نحوه ایجاد و ارائه صورتهای مالی
استاندارد حسابداری شماره ۲: صورت جریان وجوه نقد
استاندارد حسابداری شماره ۳: درآمد عملیاتی مصوب
استاندارد حسابداری شماره ۴: ذخایر بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی
استاندارد حسابداری شماره ۵: رویدادها بعد از ترازنامه
استاندارد حسابداری شماره ۶: گزارش عملکرد مالی مصوب ( که از ۱۳۹۸ کنار گذاشته شده است)
استاندارد حسابداری شماره ۷: حسابداری موجودی مواد و کالا
استاندارد حسابداری شماره ۸: حسابداری پیمانهای بلندمدت
استاندارد حسابداری شماره ۹: حسابداری کمکهای بلاعوض دولت
استاندارد حسابداری شماره ۱۰: داراییهای ثابت مشهود
استاندارد حسابداری شماره ۱۱: افشای اطلاعات اشخاص وابسته
استاندارد حسابداری شماره ۱۲: حسابداری مخارج تامین مالی
استاندارد حسابداری شماره ۱۳: نحوه ارائه داراییهای جاری و بدهیهای جاری
استاندارد حسابداری شماره ۱۴: سرمایه گذاریها
استاندارد حسابداری شماره ۱۵: آثار تغییر در نرخ ارز
استاندارد حسابداری شماره ۱۶: داراییهای نامشهود
استاندارد حسابداری شماره ۱۷: صورتهای مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی
استاندارد حسابداری شماره ۱۸: صورتهای مالی جداگانه
استاندارد حسابداری شماره ۱۹: ترکیبهای تجاری
استاندارد حسابداری شماره ۲۰: سرمایه گذاری در مجموعههای تجاری وابسته
استاندارد حسابداری شماره ۲۱: سرمایه گذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکتهای خاص
استاندارد حسابداری شماره ۲۲: حسابداری اجارهها
استاندارد حسابداری شماره ۲۳: گزارشگری مالی میان دورهای
استاندارد حسابداری شماره ۲۴: حسابداری مشارکتهای خاص
استاندارد حسابداری شماره ۲۵: گزارشگری مالی واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره برداری
استاندارد حسابداری شماره ۲۶: گزارشگری بر حسب قسمتهای مختلف
استاندارد حسابداری شماره ۲۷: فعالیتهای کشاورزی
استاندارد حسابداری شماره ۲۸: طرحهای مزایای بازنشستگی
استاندارد حسابداری شماره ۲۹: فعالیتهای بیمه عمومی
استاندارد حسابداری شماره ۳۰: فعالیتهای و اقدامات ساخت املاک مصوب
استاندارد حسابداری شماره ۳۱: سود هر سهم
استاندارد حسابداری شماره ۳۲: داراییهای غیر جاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده
استاندارد حسابداری شماره ۳۳: کاهش ارزش داراییها
استاندارد حسابداری شماره ۳۴: مزایای بازنشستگی کارکنان
استاندارد حسابداری شماره ۳۵: رویههای حسابداری ، تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات
استاندارد حسابداری شماره ۳۶: مالیات بر درآمد
استاندارد حسابداری شماره ۳۷: ابزارهای مالی(ارائه)
استاندارد حسابداری شماره ۳۸: ابزارهای مالی(افشا)
استاندارد حسابداری شماره ۳۹: ترکیبهای تجاری
استاندارد حسابداری شماره ۴۰: صورتهای مالی تلفیقی
استاندارد حسابداری شماره ۴۱: مشارکتها
استاندارد حسابداری شماره ۴۲: اندازه گیری ارزش منصفانه
استاندارد حسابداری شماره ۴۳: افشای منافع در واحدهای تجاری دیگر
آشنایی با نحوه تدوین استاندارد حسابداری
حالا که با اهمیت، مزایا و انواع استاندار حسابداری آشنا شدید، شاید برای شما سوال باشد که چگونه میتوان یک استاندارد حسابداری، تدوین کرد. برای تدوین این استانداردها این فرآیندها را درنظر بگیرید:
- ابتدا باید موضوع را برای انجام تحقیقات مشخص کنید.
- با توجه به موضوع، بررسیهای اولیه و مقدماتی را انجام دهید.
- در این مرحله میتوانید مشخص کنید که آیا تدوین استانداردها، ضرورتی دارد یا خیر.
- بعد از تصمیم گیری درباره لزوم تدوین استانداردها، باید یک پیش نویس مقدماتی تهیه کنید.
- سپس یک پیش نویس استاندارد و اصولی تهیه و تدوین کنید.
- به صورت عمومی، نظرسنجی و نظرخواهی کنید.
- استاندارد حسابداری را به صورت نهایی، تصویب کنید.
امروزه در تمام دنیا از استانداردهای حسابداری برای ارائه انواع صورتهای مالی استفاده میشود. این استانداردها همواره توانستهاند مسیر را برای حسابداران هموار کرده و راه را مشخص کنند. به همین خاطر اگر قصد دارید یک حسابدار حرفهای باشید، بهتر است شما نیز در کار خود از این استانداردها پیروی کنید.
